Het Voorjaarsdebat stond in het teken van behoedzaam en realistisch begroten, en helemaal opletten als het gaat om structurele en incidentele uitgaven. De stad kan incidenteel best wat uitgeven aan plannen, maar structurele uitgaven zijn risicovol. 

Daarnaast konden wij vijf moties presenteren, die zijn samengesteld op advies van de leden. Tijdens de laatste ledenvergadering gaven zij aan wat ze belangrijk vonden. Tijdens het debat op 26 juni droegen wij ze voor, om de stad weer een beetje mooier en beter te maken!

Francijns eerste termijn en de uitgesproken tekst kunt u bekijken op de website van de gemeente. 

De tekst luidde als volgt:

"Voorzitter, drie weken geleden bespraken we de resultaten van 2022. We hebben het er toen uitgebreid over gehad dat de gemeente het geld om allerlei redenen niet uitgegeven krijgt. Soms is dat heel logisch: als het rijk laat in het jaar geld over de schutting gooit, neem je dat mee naar volgend jaar om uit te geven.

Maar op andere punten is het echt heel jammer als je een budget niet hebt kunnen uitgeven aan het realiseren van je doelen. Als een gebrek aan personeel of gestegen kosten je hinderen in de besteding.

Het mooie budget dat je had bedacht, valt vrij in de reserves en kan niet meer worden gebruikt voor structurele werkzaamheden.

Wij vragen ons af in hoeverre we er last van hebben gehad dat het college is gewisseld. Dat het vorige college misschien in de laatste periode minder in gang heeft gezet, waarna het nieuwe college op gang moest komen en het geld niet meer op tijd uitgegeven kreeg. Dat leidt voor ons tot de oproep voor dit college: als je eenmaal op stoom bent, aarzel dan niet om volle vaart door te rijden tot het eindstation. De trein moet bij de volgende verkiezingen vaart hebben om door te blijven rijden tijdens de wethouderswisseling.

Maar: terug naar de nabije toekomst. We moeten de lessen van de jaarrekening nu meenemen. Eerst natuurlijk in het lopende jaar, hoewel daar niet zo veel meer aan te veranderen is. Maar vervolgens ook naar 2024 en verder, en daar hebben we het vandaag over.

De eerste les die wij willen trekken is realistisch begroten. We zagen afgelopen week hoe de wethouder van financiën onverwacht een gat moest dichtrijden in het boekjaar 2024, om het weer structureel in evenwicht te krijgen. De twee methodes die hij koos, zijn een heel goed voorbeeld van realistisch begroten. Een paar voorbeelden:

• · De post onvoorzien hoeft niet groter dan historisch gezien logisch is.
• · Een projectleider hoeft niet voor de zekerheid om ruim budget te vragen, wat hij of zij vervolgens niet uitgegeven krijgt. Liever passen we als raad bij als blijkt dat het project verrassend goed liep en meer budget nodig heeft.
• · En “doe maar een ton extra, want het dagelijks onderhoud van de bomen wordt duurder”?? Dat lijkt ons typisch iets om niet gelijk te ruim in te schatten.
• Dus, voorzitter, onze oproep aan iedereen die met begroten bezig is: begroot maar wat je uit kunt geven, we hebben aan het eind van het jaar liever een overschrijding dan zo veel onderschrijding.

De tweede les die we willen trekken is: betrek partners in de samenleving, zowel professionals als amateurs, bij het werken aan je ambities. Als je de mensen niet hebt om op projecten te zetten:

• Geef projectsubsidies aan organisaties die aan dezelfde doelen werken
• werk mee als een buurt het onderhoud van een speeltuin wil overnemen.
• Zet enthousiaste vrijwilligers ruimhartig in, als fixers, adviseurs, laat ze anderen helpen, kinderen voorlichten – en geef ze het budget dat daarvoor nodig is.

In deze tijd is de vraag niet meer “Wie zal dat betalen?” maar “Wie zal dat gaan doen, dan, zoete lieve Gerritje?” en daar moeten we op inspelen.

En de laatste les uit het verleden, die we willen meenemen naar de toekomst: heb vertrouwen in je uitvoerders. U herinnert zich het verhaal nog wel dat ik vertelde in het resultatendebat, over uitvoerders die beter presteren als ze er vertrouwen in hebben dat hun werk wordt gewaardeerd. Het liefst zouden wij elke ambtenaar persoonlijk vertellen dat we vertrouwen hebben in zijn of haar professionele beoordeling. Dat we maatwerk waarderen, omdat het gemeentebestuur er is om de stad te dienen. Wees volhardend, creatief en dienend aan de inwoners. Maar we houden het er vandaag bij om dat de wethouders op het hart te drukken. Blijf je ervoor inzetten dat het kwetsbaarste deel van onze inwoners met maatwerk wordt benaderd, om de beste resultaten te halen. Dat is ook goed voor het vertrouwen in de overheid.

En de Bijbel leert ons niet alleen maar dat het goed is om de overheid te gehoorzamen, maar zeker ook dat de overheid haar macht moet inzetten om de samenleving te dienen.

Na deze drie lessen voor de toekomst, wil ik het hebben over de moties die wij indienen. Wij hebben bij onze afgelopen ledenvergadering een workshop moties schrijven georganiseerd. Nou, dat hebben we geweten!

We waren verrast door de creativiteit die opborrelde bij onze leden. Daarom dienen we dit jaar net iets meer moties in dan u van ons gewend bent – en dan hebben we ons nog ingehouden.

De eerste motie, (die we indienen met D66, GroenLinks, CDA, PvdA en Zoetermeer Vooruit) is “tegelwippen door de gemeente”. Wij willen graag dat de gemeente het goede voorbeeld geeft door tegels weg te halen om adoptiegroen uit te breiden. U kunt bijvoorbeeld denken aan losse bomenvakken, die kunnen worden uitgebreid naar een groene boomstrook.

De tweede motie, die we indienen met het CDA en LHN, is “fietsers op de rotonde”. Hierin roepen we de gemeente op om te stoppen met rotondes waar fietsers twee kanten op mogen rijden. Dat is verwarrend voor automobilisten en dus gevaarlijk voor fietsers.

De derde: budgetvoorlichting. Deze dienen we in met Zó! Zoetermeer, PvdA en PDvZ. Wij zijn ervan overtuigd dat het voor de toekomst belangrijk is dat de nieuwe generatie inwoners vroeger en beter leert met geld om te gaan. We willen dat de gemeente zich daar met partners voor inzet.

De vierde motie gaat over straathulpverleners. SHV’ers, zo gezegd, naar analogie van de BHV’er. We dienen deze in met Zoetermeer Vooruit. In deze tijd van personeelstekort bij hulpdiensten en meldkamers, willen we graag dat er een netwerk komt met ehbo-geschoolde straathulpverleners. De gemeente kan hierbij helpen door EHBO-cursussen te financieren.

Onze vijfde motie is heel mooi, al zeg ik het zelf. Hij heet tuinfixers, en we dienen hem in met D66, GroenLinks en de PvdA. Wij willen op straatniveau voorlichting laten geven over het onderhoudsarm vergroenen van je tuin. In de motie kunt u lezen hoe we dat voor ons zien.

En ten slotte, een motie over zwemles. Deze dienen we samen in met Zó!, CDA, PvdA en LHN. Zwemlessen zijn duur en de wachttijden zijn vaak lang. Omdat we het allemaal belangrijk vinden dat kinderen leren zwemmen, kunnen we volgens ons het proces vlot trekken door wachtlijsten inzichtelijk te maken en actiever informatie te verstrekken.

Ten slotte hebben we nog twee vragen aan het college.

De eerste is voor wethouder Van der Meer. Het valt ons op dat speelgelegenheden in de stad niet zo veel gebruikt worden als we zouden willen. In het coalitie-akkoord hebben we iets opgenomen over kleine speelplekken samenvoegen tot grotere, in combinatie met schoolpleinen. Maar leven er ook ideeen om kinderen erheen te krijgen? Worden er door combinatiefunctionarissen activiteiten georganiseerd op de speelplaatsen? Blijven de speelplekken aantrekkelijk door tijdig onderhoud?

De andere vraag gaat over schoolreisjes en ouderbijdrages.

In 2021 is het verplicht gesteld om ouders expliciet te vertellen dat ouderbijdrages vrijwillig zijn.

Deze goedbedoelde wetswijziging heeft er in Den Haag voor gezorgd, zo blijkt uit onderzoek, dat sommige scholen niet meer genoeg ouderbijdrage ontvangen om schoolreisjes en andere activiteiten te organiseren. De wethouder in Den Haag trekt daarom extra geld uit voor een uitgebreidere subsidieregeling.

Wij willen graag dat onderzocht wordt of dit probleem ook speelt in Zoetermeer, en zo ja, dat daar wat aan wordt gedaan. We willen niet dat de verschillen tussen scholen worden vergroot, en alle kinderen verdienen een leuk schoolreisje, in welke wijk ze ook wonen.

Tot zover onze eerste termijn, voorzitter. We zien er erg naar uit dat het college onze moties niet gaat ontraden.